เมื่อปี ถึงสองปีที่ผ่านมา หลายท่านอาจได้ยินคำว่า "ตำบลจัดการตนเอง" จริง ๆ แล้วไม่ใช่คำใหม่อะไร มันคือความพยายามในการพึ่งพิงตนเอง จัดการตนเองในทุก ๆ ด้าน เพื่อดำรงชีวิตอย่างมีความสุข โดยไม่ใช่การ "รอ" ให้ใครสักคนมาช่วยเหลือ รวมถือนโยบายการช่วยเหลือต่าง ๆ จากรัฐบาลหรือหน่วยงานต่าง ๆ เพียงอย่างเดียว
ความเข้มแข็งใด ๆ ไม่จำเป็นต้องพร้อมในทุก ๆ ด้านแล้วค่อยลงมือทำ แต่หากเราสามารถเริ่มทำจากจุดเล็ก หรือคนไม่กี่คนเข้ามาร่วมมือกัน สานต่อ ทักทอ สิ่งต่าง ๆ เข้าด้วยกัน มันจะทำให้เราเห็นพลังแผ่ออกไปอย่างกว้างขวาง
สภาองค์กรชุมชนตำบลดอนศิลา ก็เช่น จุดเริ่มมาจากกลุ่มผู้หญิงที่เริ่มคุยกันจากเรื่องอาชีพ และขยับประเด็นมาเป็นกองทุนสวัสดิการชุมชนเพื่อแรงงานนอกระบบ เกี่ยวร้อยกลุ่มต่างๆ เข้าด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น กลุ่มออมทรัพย์ ธนาคารหมู่บ้าน กลุ่มหัตถกรรม กลุ่มเกษตร กลุ่มแปรรูปอาหารฯ กลุ่มดูแลสิ่งแวดล้อม ฯลฯ และมีการจัดระบบข้อมูล การจัดหมวดประเด็นงาน การพัฒนาบุคลากร และค่อย ๆ ขับเคลื่อนไปอย่างช้า ๆ และทำความเข้าใจกับชุมชน ตำบลใกล้เคียง ในขณะเดียวกันก็มีการรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ปัญหา ส่งต่อข้อเสนอและทางออกต่อแนวทางการแก้ไขและพัฒนาชุมชนให้สอดคล้องกับความต้องการของชุมชน ไปยังหน่วยงานภาครัฐต่าง ๆ เช่น สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ สำนักงานสหกรณ์จังหวัด กรมตรวจบัญชีสหกรณ์จังหวัด สำนักงานกองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร สำนักงานพัฒนาชุมชน สถาบันการศึกษา และมหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงราย สภาพัฒนาการเมือง สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน ฯลฯ ต่างเข้ามาสนับสนุนให้ความร่วมมือมากขึ้น ยิ่งทำให้คณะกรรมการมีความมั่นใจในการเดินหน้าเพื่อพัฒนาชุมชนต่อไป
ดังเหมือนสองวันที่ผ่านมา (วันที่ 8-9 สิงหาคม 2555) สภาองค์กรชุมชนตำบลดอนศิลา ได้ถูกคัดเลือกให้เป็นตำบลต้นแบบอีกครั้งของจังหวัดเชียงราย 1 ใน 15 แห่ง ของประเทศไทย ที่จะหยิบยกประเด็นการขับเคลื่อนงานหลัก ๓ เรื่องเพื่อนำเสนอต่อสาธารณะ ประกอบด้วย เรื่องการจัดการกองทุนสวัสดิการชุมชนท้องถิ่น ต.ดอนศิลา การพัฒนาส่งเสริมอาชีพและรายได้สำหรับผู้พิการและสตรี และการแก้ไขปัญหาเรื่องที่ดินทำกิน กล่าวคือ
การขับเคลื่อนกองทุนสวัสดิการชุมชนท้องถิ่น ตำบลดอนศิลา เริ่มขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2550 โดยการรวมตัวกันของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแรงงานนอกระบบ ที่ร่วมกันผลักดัน พรบ. ประกันสังคมมาตรา 40 ปรับเปลี่ยนจากการออมทรัพย์ มาเป็นการออมเพื่อสวัสดิการชุมชน และได้รับการสนับสนุนจากสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) พอช. เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งทางกองทุนมีการบริหารจัดการเงินกองทุนไม่ให้ซ้ำซ้อนกับ กลุ่มออมทรัพย์หรือธนาคารหมู่บ้าน กล่าวคือ กองทุนจะไม่มีการปล่อยกู้เพื่อเพิ่มภาระหนี้สินหลายทางให้กับสมาชิกในตำบล และหากเก็บในไว้ธนาคารเพียงอย่างเดียว ปีหนึ่งก็ได้รับดอกเบี้ยเงินฝากธนาคารเพียงน้อยนิด คณะกรรมการจึงเห็นสมควรร่วมกัน โดยแบ่งเงินกองทุนส่วนหนึ่งมาฝากไว้กับกลุ่มออมทรัพย์ ซึ่งจะได้เงินปันผลจาการกำไรสุทธิของกลุ่มออมทรัพย์ทุกปี และเป็นการเพิ่มทุนให้กับกลุ่มออมทรัพย์อีกด้วย ที่ผ่านมากองทุนสวัสดิการฯ ตำบลดอนศิลา ได้รับเงินปันผลเพียงพอต่อการบริหารจัดกองทุน รวมถึงการจ่ายสวัสดิการแก่สมาชิก โดยไม่กระทบต่อเงินออมของสมาชิกที่มีอยู่เลย
ส่วนการพัฒนาส่งเสริมอาชีพและรายได้สำหรับผู้พิการและสตรีนั้น มีการเชื่อมโยงการทำงานร่วมกับสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเวียงชัย สำนักงานเกษตรอำเภอเวียงชัย การทำงานร่วมกับโรงพยาบาลสมเด็จพระญาณสังวร องค์การบริหารส่วนตำบลดอนศิลา สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ฯลฯ ซึ่งเน้นเรื่องการสร้างเครือข่ายเพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การพัฒนาผลิตภัณฑ์และการตลาดได้กว้างขวางมากขึ้น รวมถึงการพัฒนาระบบข้อมูล โครงการฯ เพื่อเข้าถึงแหล่งงบประมาณในการพัฒนากลุ่มอาชีพอย่างต่อเนื่อง
เรื่องสุดท้ายเป็นการแก้ไขปัญหาที่ดินทำกินโดยชุมชนนั้น จากข้อมูลเรื่องข้าวนั้น พบว่า ปัจจุบันเกษตรกรส่วนใหญ่ มีปัญหาเรื่องที่ดินหลุดมือ เป็นหนี้ หรือมีที่นาแต่ไม่เพียงพอ จึงมีการเช่าที่นาเพิ่ม คณะกรรมการชุมชนบ้านสมานมิตร ซึ่งเป็นกลุ่มสมาชิกของสภาองค์กรชุมชนตำบล จึงได้ศึกษาและเรียนรู้กับชุมชน ภาคีอื่นในจังหวัดและนอกจังหวัด จึงได้นำแนวคิดเรื่องโฉนดชุมชนมาปรับใช้ และได้ดำเนินงานตามบันได 9 ขั้น จึงขอจัดให้มีโฉนดชุมชนบ้านสมานมิตร
จากการดำเนินงานดังกล่าวอาจส่งผลให้ชุมชนใกล้เคียงที่ยังไม่่เข้าใจแนวคิดการจัดการที่ดินโฉนดชุมชน คัดค้านต่อ คณะกรรมการประสานงานเพื่อจัดให้มีโฉนดชุมชน (ปจช.) และคณะกรรมการดำเนินงานก็ไม่นิ่งนอนใจ พยายามพัฒนาข้อมูล และทำความเข้าใจอย่างรอบด้านต่อไป รวมถึงการจัดตั้งกองทุนธนาคารที่ดินและที่อยู่อาศัยเพื่อสวัสดิการชุมชน คนตำบลดอนศิลา โดยหวังเพียงว่า จะสามารถช่วยเหลือ บรรเทาความเดือดร้อนให้กับพี่น้องคนยากคนจน ในด้านที่อยู่อาศัย ที่ดินทำกิน และช่วยกันรักษาผืนดินไว้ให้กับคนในตำบลได้นานที่สุด ก่อนที่จะตกเป็นคนอื่น หลังจากประเทศไทยเปิดรับอาเซียนอย่างเต็มตัวในปี พ.ศ. 2558
การลงพื้นที่ถ่ายทำสารคดีชุมชนต้นแบบ โดยทีวี บูรพา ได้สร้างการเรียนรู้ให้กับคณะทำงานสภาองค์กรชุมชนตำบลอีกด้านหนึ่ง เกี่ยวกับการพัฒนาสื่อโดยชุมชน สมาชิกในชุมชนก็ได้เรียนรู้ร่วมกับสมาชิกสภาฯ เช่นกัน และเข้าใจแนวทางการขับเคลื่อนงานสภาฯ มากขึ้น
จึงขอขอบคุณผู้นำทุกท่าน คณะกรรมการทุกคน และทีมงานถ่ายทำสารดคี ไว้ ณ ที่นี้ด้วย..
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น